In de woonwijk Nieuw Texas, Genk, stelt men momenteel alles in het werk om 35 woningen om te vormen tot een ‘living lab’, een levend labo voor nieuwe, energiezuinige technieken. WiL laat er in samenwerking 27 huurwoningen renoveren en dit terwijl de bewoners in hun woning blijven wonen. Uniek aan het oPEN Lab project is dat in iedere woning andere technieken worden toegepast om zo te komen tot de meest energiezuinige, betaalbare en gebruiksvriendelijke oplossing voor alle partijen. Op deze manier ontplooit Nieuw Texas zich tot een laboratorium waarin ook industriële partners actief betrokken zijn.

Door deelname aan dit project wil Wonen in Limburg samen met de betrokken partners een antwoord vinden op de klimaatdoelstellingen van 2050. De woonwijk in Waterschei wordt in de komende maanden omgebouwd tot een testsite van verschillende technieken zowel op individueel als collectief niveau. De 27 deelnemende woningen van WiL worden door de uitgevoerde renovaties energiepositieve woningen die meer energie opwekken dan ze verbruiken.

De woningen worden een laboratorium voor nieuwe technieken waarbij er rekening wordt gehouden met verschillende factoren: energiezuinigheid, betaalbaarheid voor zowel de woonmaatschappij als de huurders en de gebruiksvriendelijkheid voor de bewoners. Ook het collectief benutten van energie wordt onderzocht. Zo worden energieoverschotten met elkaar verbonden in een zogeheten energieknooppunt en optimaal benut in de wijk.

De bewoners blijven tijdens de renovatiewerken wonen in hun woning. Bewonersbetrokkenheid is daardoor in elke fase van dit project van cruciaal belang. Door bewoners te bevragen en actief te betrekken maken we rechtstreekse connectie tussen verschillende partners en hebben we de mogelijkheid om ieders blikveld te verruimen en verrijken met nieuwe inzichten. Voor de aanvang van de werken werden er verschillende bewonersvergaderingen en co-creatie sessies georganiseerd om samen na te denken over de werken en energie-delen in de woonwijk.

In september organiseerden we een infomoment voor alle buren van de oPEN Lab deelnemers en deden we individuele huisbezoeken bij de bewoners die niet aanwezig waren. In november en december werden er infomomenten georganiseerd voor de deelnemers van oPEN Lab over de uitvoering van de werken. Daarnaast is er een wekelijks vrij inloopmoment in het infopunt in de woonwijk. Op dit moment is er steeds iemand van WiL aanwezig voor alle buurtbewoners.

De woonwijk Paspoel is gelegen in Tongeren. In 2020 werd er in Paspoel een buurtanalyse uitgevoerd. Op basis van deze analyse werd het project ‘zorgzame buurten’ goedgekeurd. Het doel is om van Paspoel een zorgzame buurt te maken waarin alle bewoners zich thuis voelen en waar ze langer zelfstandig kunnen blijven wonen. Sinds 2022 zijn de medewerkers van Wonen in Limburg, SAAMO en De Piepel periodiek aanwezig in het buurthuis. Door deze aanwezigheid werden het buurtgevoel en de bewonersinitiatieven naar een hoger niveau getild. Zo is er het maandelijks koffiemoment, het Crea-atelier, een project rond energie en Digipunt.

Het participatieproces vereist een blijvende betrokkenheid van de buurtbewoners. Dit kan enkel bereikt worden door blijvend in te zetten op de terugkoppeling naar de doelgroep. Participatie begint bij het opbouwen en onderhouden van een vertrouwensband. Daarom heeft Wonen in Limburg in 2023 beslist om het buurthuis gratis ter beschikking te stellen voor alle bewoners en partners van Zorgzame Buurten. Om het buurthuis meer bekendheid te geven, werd een wedstrijd uitgeschreven om een nieuwe naam te bedenken. Het buurthuis werd vorig jaar officieel en feestelijk geopend en kreeg de naam ‘Living 21’.

Vanuit deze zorgzame buurt ontstond het project #Iedereen Buitengewoon. Dit is een initiatief waarbij verschillende organisaties uit Tongeren samenwerken om een buurtgericht zorgmodel te ontwikkelen en te implementeren. Het uiteindelijke doel van het project is om naast een zorgzame buurt in Paspoel een reeks goede praktijken te ontwikkelen die kunnen worden toegepast in andere buurten, met als doel de leefbaarheid en het welzijn van de bewoners te verbeteren.

De wijk Paspoel onderging niet alleen op sociaal, maar ook bouwtechnisch vlak een heuse metamorfose. Voor de aanvang van het project ‘zorgzame buurten’, in 2016, werden de oude woonblokken van de Paspoel-site afgebroken en vervangen door nieuwe blokken. Het project ‘Paspoel Anders’ is het resultaat van een architectuurwedstrijd ‘open oproep’ van de Vlaamse Bouwmeester. De jury weerhield het ontwerp omwille van de haalbaarheid, de woonkwaliteit, de optimaal benutte publieke ruimte en de doordachte fasering.

In de oude woonwijk met de 3 bestaande woonblokken werd de buitenruimte amper benut. De woonwijk had geen identiteit. Door de inplanting van de nieuwe bouwvolumes werden verschillende landschapskamers, zones telkens met een verschillend karakter, gecreëerd en afgebakend.

Alle huurders-bewoners bleven gedurende het volledige bouwtraject op de site wonen, en werden gefaseerd samen met hun buren verhuisd naar de nieuwe gebouwen.  Ook al was de voorbereiding en de communicatie naar de bewoners zorgvuldig voorbereid, toch blijft een gefaseerd project met bijhorende verhuisbewegingen een uitdaging van formaat!

De eerste feestelijke opening van Wonen in Limburg vond plaats op 3 juli 2023. Die dag werd Huis 50, in Peer, gevierd samen met netwerkpartners en bewoners. Het project bestaande uit 12 appartementen en een gemeenschappelijke ruimte is een samenwerking tussen Beschut Wonen Noord-Limburg en Wonen in Limburg. 5 appartementen zijn voorbehouden voor personen die voldoen aan de doelgroep zorgwonen van Beschut Wonen, de gemeenschappelijke ruimte dient om interactie tussen de bewoners te bevorderen.

Het project werd eind 2022 opgeleverd en verhuurd. Er werd gekozen om pas later, wanner het gebouw al in gebruik was genomen, een feestelijke opening te organiseren. Zo kon Beschut Wonen niet enkel de opening van het project vieren, maar lieten zij ook zien aan de netwerkpartners welke activiteiten gedaan worden in het project samen met de huurders. Zo werden tal van creatieve ontwerpen tentoongesteld en toonden een aantal huurders trots de inrichting van hun appartement. Zij vertelden over hoe zij het project ervaren en hoe graag ze er wonen.

Beschut Wonen werkt nog nauw samen met andere lokale netwerkpartners om de huurders te ondersteunen binnen het complex. De nauwste samenwerkingen zijn met familiehulp en het wit-gele kruis voor het gehele complex. Andere samenwerkingen zijn op maat van de huurder en worden individueel bekeken.